سیمای حوزه

نامي از آسمان
در خانه نوراني و آسماني مولا علي عليه‏السلام شاديِ آمدنِ نورسيده‏اي برپاست. حضرت فاطمه عليهاالسلام ، نوزاد را در آغوش مولا نهاده، از او مي‏خواهد اکنون که پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم در مدينه حضور ندارند، ايشان نامي براي کودک برگزيند. امام علي عليه‏السلام ، مي‏فرمايند: «من بر رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم ، در نام‏گذاري او پيشي نمي‏گيرم». چند روزي از تولد نوزاد مي‏گذرد تا آن‏که پيامبر خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم ، به مدينه بازگشته و چون هميشه، ابتدا به خانه دردانه‏اش فاطمه زهرا عليهاالسلام ، وارد شدند. اندکي بعد نوزاد در آغوش جدّش آرام خفته است و چشمان پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم بر آسمان است. فرشته مقرب خدا، جبرئيلِ امين، نازل مي‏شود. سلام و تهنيت خدا را مي‏رساند و مي‏فرمايد: «نام اين مولود را زينب بنه که اين نام را خدا در لوح محفوظ نوشته است». وصيت فراموش شده
چند روزي از تولد خجسته‏ات مي‏گذرد. اينک تو در آغوش گرم پر مهر پيامبر آرام خفته‏اي. جبرئيل امين نام زينب را برايت از سوي خدا تحفه آورده است. در آمدنت خدا نيز تهنيت مي‏گويد. چقدر پيامبر تو را دوست مي‏دارد و به تو مهر مي‏ورزد: تو را به سينه مي‏چسباند؛ چشمانت را مي‏بوسد؛ تو را مي‏بويد و سفارش مي‏کند به همه امّت که حرمت اين دختر را پاس بدارند. علاقه پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم به تو وصف‏ناشدني است. تو زينب دردانه و عزيز دل رسول خدايي؛ هرچند جاهلان و کوردلان و کوته فکران امّت حرمت تو را پاس نداشتند و سفارش پيامبر خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم را به فراموشي سپردند.

زينت پدر
خوش آمدي اي زينت پدر؛ اي مايه فخر عالم؛ اي تسلاي دردهاي مادر؛ خدا نام تو را زينب نهاد که تو زينت پدري. تو نگين زيبا و درخشان خلقتي؛ گل خوشبوي زيباترين بوستان آفرينشي؛ پدر خود زلال حيات در عالم است و تو زينت و مايه فخر او. در همه نيکي‏ها از پدر ميراث برده‏اي، در شجاعت و شهامت، در فصاحت و بلاغت، در ادب و کمال و در عبوديت و تسليم خدا بودن. پدر به تو فخر مي‏کند و تو شايسته اين افتخاري.

راهنماي سعادت
امروز روز ولادت بانوي بزرگ اسلام زينب کبري عليهاالسلام ، نمونه کامل زن مسلمان و مسلمان راستين، الگوي خداپرستي و تسليم امرِ ولايت بودن، اسوه حيا و تقوا، ايمان و اطمينان دروني و عصاره توکل و عشق به خداست. روز ميلاد خجسته و نيک او فرصتي است تا جوانان و بانوان ما به راهي که او روشن کرد و شناساند قدم نهند. از درياي وجودش مرواريد کمال برگيرند و در نسيم يادش سرمست کمال و سعادت شوند. باشد که اين سرمستي بهانه دل‏هامان باشد براي قدم نهادن در وادي سعادت.

فردايي نه چندان دور
زينب کبري ـ که سلام و درود خدا بر او باد ـ امروز مي‏آيد؛ مي‏آيد در فردايي نه چندان دور، در روز رحلت جدش پيامبر اکرم صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم ، مونس مادر باشد و چند روزي بعد شاهد پهلوي شکسته مادر و رنجوري او گردد. زينب چهار ساله آن‏روز صبر مي‏کند و مي‏ماند تا در فردايي نه چندان دورتر پرستار فرق شکافته و محاسن بخون خضاب شده پدر باشد. امّا صبر مي‏کند و مي‏ماند تا در غربت و تنهايي برادرش حسن ياوري استوار و غمخواري همدم گردد. او مي‏ماند تا در عاشورا با صبوري خويش صبر را خجل نمايد و سرود جاودانه «ما رَأيْتُ الاّ جَميلاً» را به تاريخ هديه کند. آري او ماند تا پاسدار حريم آل اللّه باشد و تيماردار کارواني زخم ديده و مصيبت کشيده، اما سربلند و سرافراز گردد.

بهانه قساوت
عافيت‏طلبي، نشستن در کنج آسايش، شيفته زندگي آرام و دلخواه بودن، دل باختن در برابر برق سکه‏هاي سرخ و زرد و تمايل به اندکي بيشتر از دنيا بهره بردن، چشم بستن به روي حقايق و گوش سپردن به خواهش نفس، همان انگيزه‏اي بود که کوفيان را به جنگ با خاندان رسول اللّه صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم ، کشانيد، چنان که در پيِ آن همه سفارش پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم ، حرمت زينب عليهاالسلام دُردانه پيامبر صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم را بشکنند، گوشواره از گوش دختران رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم بکشند و در همان حال از آن‏چه بر اهل بيت مي‏رود بگريند و در پاسخ حيرت زينب عليهاالسلام ، که فرمود: «اگر مي‏داني و مي‏شناسي چرا چنين مي‏کني؟» ابلهانه پاسخ گويد: اگر من گوشواره را نَبَرم ديگري مي‏برد! راستي شيطان تا کجا در دل انسان حاکم مي‏شود و هواي نفس تا چه حد سرکش و ظلماني است!

مِهر مادري
مادري که از فرزند دل برکَنَد و او را به وادي شهادت بسپارد و در راه خدا فدا کند، در ايثارگري گوي سبقت ربوده و در فداکاري پرچم فتح برگرفته است. امروز ما ميلاد مادري را جشن گرفته‏ايم که معلم فداکاري و آموزگار مکتب ايثار است. در تمام رنج‏ها و مصايب زينب کبري عليهاالسلام ، آن قدر صبوري و بردباري جاري است که کم‏تر از دو فرزند شهيد او ياد مي‏شود داغ مصايبي که بر دل زينب عليهاالسلام نشست آن قدر سنگين و دشوار بود که داغ دو فرزندش را از ياد مي‏برد. سوز مظلوميت بي‏حد مولايش و امام زمانش حسين عليه‏السلام ، درد جهالت اسلاميان و عافيت‏طلبي‏شان، رنج مهجوري حق و فزوني باطل، آتشي است که لحظه به لحظه در جانش شعله‏ور مي‏شود و او که در وادي ايثار پيشتاز بود، در شهادت فرزند حتي به سوگ ننشست تا مبادا ذره‏اي شرم يا اندوه بر دل عزيز برادرش حسين عليه‏السلام بنشيند. درود خدا بر او و بر اهل بيت عصمت.

نسيم مهر
روز عاشورا با همه دردها و رنج‏هايش گذشته است. کاروان با تنها اميدي که برايش مانده است به سوي کوفه به راه مي‏افتد. امام سجاد عليه‏السلام ـ تنها حجّت خدا بر زمين، همه اميد زينب عليه‏السلام به ماندن و بودن و همه بهانه خلقت در برجا ماندن و پايداري کردن ـ رنجور و داغ‏ديده و بيمار است. آن قدر بيمار که دشمن سنگ دل از کشتن او دست کشيده و به خيال خود به بيماري‏اش وا نهاده‏اند. کاروان به راه مي‏افتد و امام به سوي قتلگاه چشم مي‏دوزد که اين گونه ساکت و آرام است و از آن همه غوغايش ديگر خبري نيست. بدن عزيزترين بندگان خدا را مي‏بيند که تکه تکه بر زمين افتاده است؛ اشک امان نمي‏دهد؛ سينه امام تنگ مي‏شود؛ زينب عليهاالسلام هراسان خود را به امام مي‏رساند؛ اينک او نه تنها از تن بيمار امام پرستاري مي‏کند که دل زخم‏ديده امام را نيز مرهم مي‏نهد. او با يادآوري حديثي از رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم در رضايت خدا از اهل بيت و پاداش بي نهايت آنها و عذاب دشمنان آنها، روحي تازه در کالبد بي رمق امام جاري مي‏کند. اينک زينب عليهاالسلام ، در پس آن همه رنج و مصيبت صبور و مقاوم به امام و اهل کاروان دلداري مي‏دهد.

بندگي و تسليم محض
بنده محض خدا بودن يعني يکسره تسليم امر او شدن، از غير او دل بريدن و به او پناه جستن؛ و زينب کبري عليهاالسلام ، پيشتاز در وادي رضايت و تسليم و علمدار عبوديت و بندگي محض خدا، تجلي روشن اين معناست. آن جا که آن بانوي بزرگ در بند اسارت دشمن، پس از تحمل داغ گران شهادتِ برادران و فرزندان و ياران و پس از آن همه قساوت دشمن با اهل کاروان، پس از آن‏که از سوز درون سر به چوبه محمل زده و به خون سر آتش دل را آرام کرده است، در دربار يزيد چنين تسليم محض خدا بودن را متجلي مي‏کند. او مي‏گويد: «سپاس و ستايش خدايي را که در ابتدا سعادت عطايمان کرد و در پايان رحمت و شهادت نصيبمان فرمود». آري درون کمال يافته زينب عليهاالسلام چيزي جز نيکي از سوي خدا نمي‏بيند و تواضع زينب او را به سوي سائيدن سرِ تسليم و سپاس بر درگاه خدا مي‏کشاند.

عرفان زينبي
درياي عرفان زينبي آن چنان ژرف و پرگهر است که مي‏ارزد همه عمر در آن غوص کني. اينک همه از عشق بي حد زينب کبري عليهاالسلام به برادرش امام حسين عليه‏السلام آگاهند. در ظهر عاشورا جز اين برادر کسي ديگر براي او نمانده است. حسين عليه‏السلام محور هستي زينب عليهاالسلام است و بي او جان در بدن زينب عليهاالسلام آرام نمي‏گيرد. امّا در مقام بندگي خدا، زينبِ آسماني، اين بنده پاک و خالص خدا، هيچ جز معبود، نمي‏بيند. پس آن گاه که برادر جان فداي معبود مي‏کند، او در برابر معبود زانو مي‏زند، و از خدا مي‏خواهد که اين قرباني را از اهل بيت بپذيرد.

طوفان عفاف
زينب کبري عليهاالسلام بزرگ ميراث‏دار حيا و عفت فاطمي و شهامت و فصاحت علوي اسوه حضور پاک و روشن زن مسلمان در جامعه است. آن دم که دفاع از ولايت و زنده داشتن پيام خون برادرش حسين عليه‏السلام مطرح است او آگاهانه و مقتدر طوفان به پا مي‏کند. در مقابل جبّارترين حاکم زمان مردانه مي‏ايستد و چنان بر او فرياد مي‏زند که مستي پيروزي از سر او برون مي‏شود و خوار و بي مقدار زبان به ندامت مي‏گشايد. اين شير بيشه شجاعت و اين سدّ پولادين دفاع از ولايت و حمايت از اسلام همان زينب عفيف سراپا آزرم است که گاهِ زيارت مزار جدّش در مدينه در پس حجاب حضور دو برادر و در پناه آنان به کوچه قدم مي‏نهد. همان فريادگر عفاف و تقوا که از ساربان کاروان اسرا مي‏خواهد که سرهاي شهدا را از ميان کاروان بيرون برد تا مردم کم‏تر به آنان چشم بدوزند. اين همان زينب است که در دفاع از اسلام مردانه مي‏خروشد و شجاعانه قد علم مي‏کند. درود خدا بر او و بر اهل بيت عصمت باد.

آتش ندامت
اينک دُردانه علي مرتضي عليه‏السلام ، پاره قلب فاطمه زهرا عليهاالسلام ، بانوي قهرمان کربلا، داغدار و مجروح و دل شکسته، امّا لبريز از شهد ولايت و سرشار از عشق به اسلام، در مجلس يزيد، در مقابل اين حاکم جبّار ايستاده است و آتش ندامت بر دامن او مي‏افکند: «هان اي يزيد! به خدا قسم که پوست خود را شکافتي و گوشت خود را بريدي. به زودي بر رسول خدا صلي‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم وارد شوي در حالي که گناهِ ريختن خون اولاد او برگردن توست و تاوان هَتک حرمت او بر دوش تو»

پرده‏دار لوح عفاف
اين بانوي بزرگ عالم، پرده‏دار لوح عفاف و يکه‏تاز وادي ايمان و توکل، زينب کبري عليهاالسلام است که اينک در برابر فرومايه‏ترين حاکمان زمان ايستاده است در حالي‏که در بند اسارت و سوخته دل از هجران برادر است.
تن رنجور و دل سوخته او هرگز راه بر فرياد عاشورايي او نخواهد بست؛ فريادي که تا امروز در گوش زمان تکرار مي‏شود: «اي يزيد! اگر امروز ما را غنيمت خود دانستي به زودي اين غنيمت تو را به سوي غرامتي سخت خواهد کشاند. آن روز که جز آن‏که پيش فرستادي چيزي نخواهي يافت. خداوند بر بندگانش ستم نمي‏کند و ما شکايت خود را به سوي او مي‏بريم. اينک تو هرچه در توان داري در دشمنيِ با ما بکوش و هرچه مکر در توشه داري به کار بر که به خدا سوگند نخواهي توانست که نام ما را محو کني و حقانيت ما را به پنهان داري و اين ننگ را از دامن خود پاک کني. انديشه‏ات دروغ و حکومتت کوتاه است و جمعيتت پراکنده است، آن روز که منادي ندا کند که لعنت خدا بر ستمکاران باد.
منبع: دانشنامه حضرت زينب سلام الله عليها

صفحات: 1· 2