سیمای حوزه

اسوه جاوید(سید جمال‏الدین اسدآبادی)

نويسنده:عبداللطیف نظری

ولادت

سید جمال‏الدین در ماه شعبان 1254 ق(آبان 1217 ش) در شهر اسدآباد همدان در محله قدیمی«امام‏زاده‏احمد» در فضایی پاک و معنوی پا به عرصه وجود نهاد. پدر و مادر وی هر دو از خاندان بافضیلت و پرهیزگاری بودند. مادر بزرگوار سید، زنی باسواد و آشنا به قرآن بود که همچون شوهر خویش از تربیت خانوادگی و نجابت ذاتی برخوردار بود و پیوسته در رونق کانون گرم زندگی می‏کوشید.

بازی‏های کودکانه

نبوغ ذاتی و هوش سرشار سیدجمال وی را از همان دوران کودکی به آفاقی دیگر سوق می‏داد و از همان ایام کودکی به فکر چاره و درمان دردها و رنج‏ها بود.سیدجمال‏الدین با این‏که کودک بود، بازی‏هایش بزرگ‏منشانه می‏نمود و در رفتار، گفتار و کردارش آثار بزرگی و کمال هویدا بود.«حیرت افزاتراین که بازی‏هایش اکثر، تهیه سفر روم و مصر و هند و افغان و فرنگستان [و] بوده زاد راحله خود را بر اسب‏های چوبی می‏بسته [و] خود و یکی دو نفر از اطفال را منتخب می‏کرده [و] … با پدر و مادر و همشیره‏های خود وداع می‏کرده است که باید به هند و مصر و روم و افغان و … بروم. ایشان به زبان کودکانه با او همساز می‏شدند و او هم نویدهایی چند از مسافرت خود به پدر و مادرش شرح می‏داد.»

تحصیلات سید

سید جمال از پنج سالگی در نزد پدر و مادر آموزش قرآن را آغاز کرد و مقدمات عربی را طی سال‏های اول تحصیل به خوبی فراگرفت. در همین ایام به موجب اختلافات موجود میان قبایل آن دیار و هم‏چنین تنگ‏نظری بعضی و نیز در پی وسعت بخشیدن به دانسته‏های خود، زادگاه خویش را ترک می‏گوید و در سال 1264 ق به همراه پدرش، سیدصفدر، وارد قزوین می‏شود و چهار سال در آن‏جا ماندگار می‏گردد. وی با پشتکار در حوزه علمیه این شهر به درس و بحث پرداخت و در ادبیات عرب، منطق، فقه و اصول سرآمد هم در سان خود شد. سید جمال در تهران
سیدجمال‏الدین پس از تحصیل در قزوین به تهران می‏رود. او پس از سلک استراحتی کوتاه، اقدام به شناسایی پایتخت و اوضاع و احوال حکومتی آن می‏کند و آن‏گاه سراغ بزرگ‏ترین مجتهد وقت(آقا سیدمحمدصادق طباطبایی همدانی) را می‏گیرد و در پای درسش می‏نشیند، تا ضمن افزودن به معلومات خود، محیط درس و دایره نفوذ حکم آن سرور را از نزدیک ببیند. او بی‏درنگ مباحثه علمی را با استاد آغاز می‏کند، به طوری که آقاسیدمحمدصادق را خیلی زود شیفته خود می‏گرداند و استاد نیز وقتی از فضل و کمال سید آگاه می‏شود برای اولین بار عمامه بر سر شاگردش می‏گذارد.

صفحات: 1· 2