سیمای حوزه

مرحوم آیت‌الله مجتهدی تهرانی، در بخشی از شرح دعای روز دهم می‌گوید: از خدا بخواهیم كه ما را رستگار كند و جزو افراد شقی قرار ندهد.

شرح فرازهای دعا

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح ‘اَللّهُمَّ اجْعَلْنی فیهِ مِنَ الْمُتَوَكِّلینَ عَلَیكَ’ می‌گوید: خدایا من را در ماه رمضان از كسانی قرار بده كه متوكل باشم و بر تو توكل كنم و چشمم به دست دیگری نباشد.

وی با بیان روایتی از صدر اسلام می‌پردازد و می‌گوید: شخص عربی، بدهكاری زیادی داشت. نزد امام حسین (ع) رفت و عرض كرد كه بدهكاری دارم، خواستم به كریمی مراجعه كنم و به همین دلیل خدمت شما آمدم. حضرت فرمود: سه مساله می‌پرسم؛ اگر یكی را جواب دادی، ثلث قرضت را می‌پردازم، اگر دو تا را جواب دهی دو ثلث آن را می‌دهم و اگر تمام آنها را پاسخ دهی، تمام قرضت را می‌پردازم. مرد عرب گفت كه آخر من پاسخ كسی چون تو را بدهم؟ كه امام فرمود: جدم می‌فرمود؛ الاحسان به قدر معرفة اگر بفهمم چیزی بلدی قرضت را می‌دهم. و بعد سوال كرد: بهترین چیزها در عالم چیست؟ عرب گفت: بهترین چیزها ایمان به خداست. و ایمان به رسول خدا و ایمان به شما خاندان اهل بیت. سوال دوم را اینگونه پرسید كه زینت انسان به چیست؟ عرب گفت: زینت عالم به حلم، زینت ثروتمند به بخشش و زینت فقرا به صبر است.

این استاد اخلاق ادامه می‌دهد: حضرت فرمود كه اگر اینها نباشند؟ عرب گفت: باید آتشی از آسمان بیاید و اینها را از بین ببرد. عالمی كه حلم ندارد، ثروتمندی كه بخشش ندارد و فقیری كه صبر ندارد، باید از بین بروند. حضرت امام حسین (ع) فرمود: نجات از مهالك به چیست؟ عرب گفت: توكل به خدا. امام حسین (ع) تمام قرض‌های آن شخص عرب را پرداخت كرد و یك انگشتر نیز از دستشان خارج و به دست مردم عرب كرد. وی تاكید می‌كند: این حدیث را گفتم تا به این نكته اشاره كنم كه ماه رمضان و روزه ما را موفق كند تا به خدا توكل كنیم. من از صفر شروع كردم و با توكل به این مرحله رسیدم. طلاب جوان هم باید با توكل به درس و تحصیل خودشان ادامه دهند.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در ادامه در شرح ‘وَاجْعَلْنی فیهِ مِنَ الْفاَّئِزینَ لَدَیكَ’ می‌گوید: خدایا من رستگار باشم و نه شقی. اگر رستگار باشم در روز قیامت اهل بهشت می‌شوم. وی همچنین در شرح فراز ‘وَاجْعَلْنی فیهِ مِنَ الْمُقَرَّبینَ اِلَیكَ’ اظهار می‌كند:‌ خدایا من را از مقربان درگاهت قرار بده. اینكه آدم مقرب درگاه الهی باشد خوب است نه اینكه خدا عقب بزند او را. گاهی خدا غضب می‌كند و بندگان باید حواسشان را جمع كنند. این استاد اخلاق ادامه می‌دهد: ‘بِاِحْسانِكَ یا غایةَ الطّالِبینَ’ كه در پایان دعا آمده است، یعنی به حق احسانت ای كسی كه نهایت طالبین تویی. یعنی از هر جا كه آدم ناامید می‌شود پیش خدا می‌رود.

وی در پایان با بیان حدیثی می‌گوید: هر جا كه می‌خواهی بدانی دعایت مستجاب شده است، به دلت نگاه كن. ببین اگر ناامید از همه جا هستی، بدان كه آن دعا مستجاب شده است. خدا خودش می‌فرماید:‌ به عزت و جلال خودم قسم كه قطع می‌كنم امید كسی را كه به غیر از من امید دارد.