خطرات و پیامدهای ترسناک اعتیاد به فناوری
نسل جوان نمی‌تواند بدون در اختیار داشتن فناوری، از جمله تلفن همراه، تلویزیون و یا کامپیوتر زندگی کند. با جستجو در دنیای اعتیاد به فناوری قصد داریم دریابیم چه چیزی موجب بکار بردن واژه «اعتیاد» برای آن شده است و در دنیای امروزی این مفهموم به چه معناست.
خطرات و پیامدهای ترسناک اعتیاد به فناوری
مقوله اعتیاد به فناوری در مقایسه با اعتیاد به مواد مخدر یا انواع دیگر اعتیاد، موضوع نسبتاً جدیدی است. این امر منجر به بروز اختلافات شدیدی در این خصوص شده است. گروهی این سئوال را مطرح می‌کنند که آیا ضرورت دارد این نیاز شدید و سوزان به فناوری و یکنواختی که عدم وجود آن ببار می‌آورد را به عنوان اعتیاد در نظر بگیریم؟ برای آنکه یک نیاز و میل شدید را به عنوان اعتیاد به حساب آوریم بایستی چندین شرط برقرار باشد.
عوامل بوجود آورنده اعتیاد
بقاء نوع بشر بر روی سیستم ساده‌ی پاداش بنا نهاده شده است. هر زمان که به یک نیاز بیولوژیکی یعنی غذا خوردن، خوابیدن و… می‌پردازیم، بدن یک انتقال دهنده عصبی تحت عنوان «دوپامین» را درون مغز آزاد می‌سازد که به ما در تصمیم گیری جهت رسیدن به آنچه به پاداش ختم می‌شود، کمک می‌کند. به این معنا که مرحله «خواستن» یک چیز و بدست آوردن آن و در نهایت دوست داشتن آن توسط دوپامین کنترل می‌شود. و این همان سوخت اعتیاد است. هنگامی که شروع به استفاده از یک فناوری (همچون بازیهای ویدئویی) می‌نمایید و در نهایت شروع به دوست داشتن آن می‌کنید، ترشح دوپامین در مغز موجب ایجاد سیستم پاداش برای آن می‌شود که در نتیجه نوعی اعتیاد برای آن بوجود می‌آورد. همین مثال برای سیگار نیز بکار می‌رود، بدین صورت که نیکوتین موجب آزاد شدن دوپامین و بوجود آمدن میل و اشتیاق برای آن می‌شود. نکته مهم اینجاست که هرچه بیشتر از چیزی رضایت داشته باشید، در واقع دوپامین بیشتری را طلب می‌کنید و در نتیجه نیاز به آزاد شدن بیشتر این انتقال دهنده عصبی خواهد بود که به نوبه خود شما را مجبور ساخته حتی بیش از پیش آن چیز را طلب نمایید.
علاوه بر دوپامین، انتقال دهنده عصبی دیگری نیز با نام «سروتونین» وجود دارد که وظیفه کنترل خلق و خوی و ادراک حسی را برعهده دارد.علاوه بر دوپامین، انتقال دهنده عصبی دیگری نیز با نام «سروتونین» وجود دارد که وظیفه کنترل خلق و خوی و ادراک حسی را برعهده دارد. عدم تعادل در میزان سروتونین علت اصلی بروز افسردگی، تمایلات به خودکشی و خشونت است.
بحث و جدل‌های بسیاری بر سر موضوع اعتیاد به فناوری وجود دارد، گروهی معتقدند که شرط علمی یعنی آزاد شدن دوپامین برای این موضوع برقرار است. اما واژه اعتیاد بار منفی با خود همراه دارد. هنگامی که شما نسبت به چیزی «اعتیاد» دارید، تمامی خواسته‌ها و نیازهای دیگر خود را فراموش کرده و تنها بر روی برآورده ساختن اولویت اول‌تان که همان اشتیاق به آن چیز است تمرکز می‌کنید.
امروزه بیشتر کودکان با کنسول بازی و تلفن همراه بزرگ شده و به همین دلیل فناوری را جزئی از زندگی خود می‌دانند. طی تحقیق آنلاین صورت گرفته توسط گروهی از دانشجویان، از هزار دانش آموز از ده کشور مختلف سراسر پنج قاره خواسته شد به مدت 24 ساعت از هیچ گونه رسانه‌ای استفاده نکنند. اکثریت دانش آموزان این امر را در این عصر جدید غیر ممکن دانستند. امروزه بیشتر کودکان با کنسول بازی و تلفن همراه بزرگ شده و به همین دلیل فناوری را جزئی از زندگی خود می‌دانند. اکثر دانش آموزان از عهده این آزمون 24 ساعته برنیامده و برخی علائم گوشه گیری و مراحل اولیه افسردگی و شوک ناشی از وابستگی کامل به تلفن همراه، کامپیوتر و تلویزیون را از خود نشان دادند. تنها اقلیت کوچکی با موفقیت این دوره را طی کردند. در نتیجه می‌توان گفت که حتی اگر اعتیاد به فناوری را عارضه‌ای پزشکی ننامیم باز هم اشتیاق و میل به آن و اضطراب مرتبط با یک اعتیاد به قوت خود باقی است.
انواع و علائم اعتیاد به فناوری
اعتیاد به اینترنت
از جمله یکی از بزرگترین اعتیادها به شمار می‌رود که بازیهای چند نفره، شبکههای اجتماعی و غیره را شامل می‌شود. در صورتی می‌توانیم بگوییم بدون آن نمی‌توانید زندگی کنید که:
1- در مورد مدت زمانی که به اینترنت اختصاص می‌دهید دروغ بگویید. در صورتی که 4 ساعت از وقت خود را صرف اینترنت کرده و به دوستانتان بگویید که تنها 4 دقیقه بوده است این معنی را می‌دهد که می‌دانید کارتان به نوعی اشتباه است. این امر علت اصلی افسردگی ناشی از صرف زمان بیش از حد به صورت آنلاین می‌باشد.
2- احساس می‌کنید که اینترنت آنچه را که زندگی واقعی برایتان فراهم نساخته است را در اختیارتان قرار می‌دهد. این امر موجب می‌شود به تدریج خود را از تمام ارتباطات واقعی دور ساخته بدون آنکه حتی متوجه شوید.
3- زمان نیاز به اینترنت به طور مداوم افزایش می‌یابد. این بدان معناست که آنچه سابقاً موجبات رضایت شما از یک ساعت بازی آنلاین را فراهم می‌ساخت اکنون به 4 ساعت افزایش یافته است. اثر آن به طور قابل توجهی شبیه به استعمال دخانیات است، یعنی فرایندی که در آن استعمال یک نخ سیگار در روز را به هر نیم ساعت تبدیل می‌سازد.
4- این امر باعث بروز علائم شدید ترک اعتیاد منجر به احساس گم گشتگی، افسردگی و پرخاشگری در فرد شود. گزارشاتی وجود دارد مبنی بر اینکه بعضی افراد تنها به دلیل از کار افتادن گاه به گاه کامپیوترشان، احساس تمایل به خودکشی در آنها شکل می‌گرفته است.
در حال حاضر اعتیاد به اینترنت به عنوان یک اختلال مورد قبول قرار گرفته است. (شاید حتی بتوان آن را بجای واژه اعتیاد، یک وسواس عملی یا جبر ناخودآگاه نامید).
اعتیاد به بازیهای ویدئویی
این بازیها همواره موجبات نگرانی اکثر والدین را فراهم ساخته است به این دلیل که فرزندانشان ساعتها وقت خود را مقابل تلویزیون صرف انجام بازی می‌کنند. شما در صورتی یک معتاد به بازی ویدئویی هستید که:
1- بجای توجه به هر چیز دیگر اطراف خود، بیش از حد ذهن خود را مشغول بازی کنید. تفاوت میان اعتیاد به اینترنت و بازی ویدئویی آن است که در بازیهای ویدئویی ارتباط شما با زمان در زندگی واقعی قطع می‌شود. شما می‌توانید پنج یا شش ساعت را در حال بازی باشید اما تصور کنید که تنها یک ساعت زمان سپری شده است.
2- هر زمان که یک پلی استیشین ببینید کنترل خود را از دست داده و قادر به مقاومت در برابر آن نباشید و در نهایت شروع به بازی نمایید. این اعتیاد تأثیر منفی عظیمی بر زندگی می‌گذارد به این دلیل که از هرآنچه در بیرون رخ می‌دهد به طور کامل بی اطلاع خواهید ماند. حتی ارتباطتان با اخبار روزانه یا حتی خانواده گسسته می‌شود.
اعتیاد به شبکههای اجتماعی
فرم دیگر اعتیاد به فناوری، اعتیاد به شبکههای اجتماعی است که شامل استفاده بیش از حد از شبکههای مجازی است. این بدان معناست که به تلفن همراه خود جهت ارسال پیام و به روز کردن کانالهای اجتماعی به طور مداوم خو گرفته و اعتیاد پیدا می‌کنید. شما به شبکههای اجتماعی اعتیاد پیدا کرده‌اید به شرط آنکه:
1- فکر کنید تعاملات اجتماعی بهتر از تعاملات در زندگی واقعی هستند.
2- تمام مدت احساس شدید و غیر قابل کنترلی نسبت به بروز رسانی رسانی تصویر پروفایل خود دارید. نیاز دارید به طور مداوم آنچه دوستانتان در شبکه قرار می‌دهند را چک کنید.
3- در صورتی که با تلفن همراه یا کامپیوتر خود نباشید، احساس اضطراب در شما شکل گیرد.
4- هنگامی که مودم شما در میانه یک مکالمه خراب می‌شود، به سرعت برق به تلفن همراه خود رجوع می‌کنید. چنانچه به دلایلی نتوانید این کار را بکنید، احساس عجیبی از گمگشتگی کرده و پرخاشگری شما افزایش می‌یابد.
آنچه از قرائن و شواهد پیداست استفاده بیش از حد و بی‌اختیار از فناوری به دلیل نیاز به آن، به عنوان نوعی اعتیاد تعریف نمی‌شود.
منبع: techspirited
