بنیاد شناسی پژوهش در حوزه علوم دین و معارف اسلامی(1)
حوزه و دانشگاه علوم دین، فلسفه و معارف اسلامی اصلی ترین نهاد آموزش، تربیت و سازماندهی صاحب نظران و اندیشوران و پژوهشگران در عرصه علوم دینی در سطوح مختلف است که با پیشینه ای به فراخنای تاریخ و به منزله یک سازمان اجتماعی دارای اهداف، ساختار، ساز و کار و نقش و کارکرد درونی و اجتماعی خاصی بوده است.
حوزه علوم دینی و معارف اسلامی در لغت به مفهوم ناحیه، مرکز و مجتمع است. (1) و از نظر اصطلاح بر مجموعه مدارس، دانشگاهها، و فعالیت های رسمی و جانبی آموزشی رایج در یک منطقه اطلاق می شد. در آغاز واژه مدرسه در نظام تعلیم و تربیت دینی به عنوان نهاد آموزشی و رفته رفته از اواخر قرن سوم و در خلال قرن چهارم هجری قمری به دنبال تأسیس نهادهایی ویژه آموزش از سوی عالمان، حاکمان و نیکوکاران در شهرهایی همچون بلخ، بخارا، مرو، سمرقند، غزنه، نیشابور، بیهق، آمل، قم، کوفه، بصره و بغداد به سراسر جهان اسلام راه یافت و پس از آن در گستره جهان اسلام مهم ترین نهاد آموزشی پس از مساجد شناخته شد. (2) در این باره به صورت پراکنده نیز اطلاعاتی در لابه لای گزارش مربوط به شهرهای مختلف شیعه به دست آمده (3). تأسیس مدارس نظامیه، به ویژه نظامیه بغداد به دست خواجه نظام الملک، تحولی عمق در نظام مدرس علمیه پدید آورد. (4) پیش از تأسیس مدارس، فعالیت های آموزشی در مساجد صورت می گرفت. پیامبر (صلی الله علیه و آله) خود تعلیم و تبلیغ را پس از تشکیل حکومت در مدینه، از مسجد آغاز کرد و شاید تا حدود سه قرن در کنار مساجد، فعالیت های آموزشی در منازل، دربار حاکمان، کتابخانه ها، اماکن عمومی و نهادهایی نو چون بیت الحکمه و مانند آن رونق داشت. به تدریج و به دلیل تنوع و گسترش فعالیت های آموزشی نهاد مدرسه در کنار مسجد شکل گرفت. (5)
حوزه علوم و معارف اسلامی دین و خاستگاه وحی که تکیه این مقوله بر مبحث روش شناسی پژوهش در آن است، به عنوان بخشی از سازمان فراگیر آموزش اسلامی است که از نظر دیرینگی، از قرن اول هجری قمری رونق یافت و در قرن پنجم به اوج رسید. شاید بتوان با وجود پاره ای اختلاف نظر، ورود شیخ طوسی به نجف را در 448 قمری، سرآغاز محوریت یافتن آن و در فعالیت های آموزشی و پژوهشی شیعی دانست. در
سده های میانی هجری، در اغلب شهرهای ایران و عراق مدارس علمی وجود داشته است. (6) ولی پس از نجف که همواره دیرپاترین مدارس علمی پررونق شیعی بوده است (در دوران معاصر حداقل 41 مدرسه در نجف فعالیت داشته است)، مدارس و مراکز علمی شهرهای حله و قم آوازه ای بلند یافته اند.
وضع موجود
ارزش تحقیق و پژوهش
تحقیق چیست؟
در لغت، تحقیقْ بررسی، رسیدگی و درست کردن است و دراصطلاح، فعالیت های قدم به قدم فکری را می گویند که برای کشف واقعیت ها و هماهنگ کردن اندیشه با واقعیت، به هدف حل مسئله و پاسخ به سؤال انجام می شود.1
محقق کیست؟
محقق، تلاشگری است که می خواهد به حقیقت و واقعیت راه پیدا کند و بشناسد و بشناساند. ظرف جان او، از چشمه زلال علوم و معارف سیراب می گردد و در این مسیر هم ابزار، فنون و روش های تحقیق را می آموزد و هم معیارهای معنوی و اخلاقی رادر جان و دل حقیقت طلب خود تحقق می بخشد تا ساخته شود و بسازد. آن گاه اسلحه قلم را به دست می گیرد و نجات جامعه بشری را هدف قرار می دهد.
اهمیت موضوع تحقیق
موضوع پژوهش و تحقیق را می توان مهم ترین و شاخص ترین ابزار پیشرفت هر جامعه دانست. جامعه ای پویا و رو به رشد است که به پژوهش های بُنیادین توجه ویژه نماید، تا بتوانداز داده های پژوهش، برای پیشرفت های گوناگون در صحنه های مختلف اجتماع استفاده نماید و اهداف آموزش را عینیت بخشد.2
میلاد مبارک
احیا کنندگان معارف اهل بیت علیهم السلام، زکات را فراموش نکنید.
بیا تا جوانم بده رخ نشانم....
ردای امامتت مبارک آقا
??????? السلام علیک یابقیة الله ?????? قیامتـی است گمانم قیامت مهدی است جهـان محیط وسیع کرامت مهدی است زمان زمان شروع زعامت مهدی است غدیـر دوم شیعـه، امـامت مهدی است همه کنیـد قیـام و همـه دهید سلام امـام کـل زمانها دوباره گشت امام ?????? بشـارت آمـده بهـر بشـر مبارک باد شب فراق سحر شد، سحر مبارک باد بهشت وصل خـدا را ثمر مبارک باد بـرای منتظـران این خبر مبارک باد خطاب نـور همه آیههای نصر شده ولـیِّ عصـر، دوباره ولیِّ عصر شده خطاب حضرت معبود را بخوان با من پیام قاصـد و مقصود را بخوان بـا من بیــا ترانـۀ داوود را بخـوان تـا مـن سرود مهـدی موعود را بخوان با من دوبـاره آیـه جاء الحق آشکار شده به یمن وصل، همه فصلها بهار شده ??????? ز تیرگـی چـه زیان کوه نور نزدیک است رهی که بود به چشم تو دور، نزدیک است فـراق رفتـه و فیض حضور نزدیک است الا تمامــی یــاران! ظهـور نزدیک است فـرار ابـر و رخ آفتــاب را نگــرید سرابهـا همـه رفتنـد، آب را نگرید ??????? بشارت ای همه یاران که یار میآید نویــد رحمـت پــروردگار میآید محمـد از طــرف کوهسـار میآید علی گرفته بـه کف ذوالفقار میآید دعـای عهد و فرج را همـه مرور کنید سلام تازه بر آن تک سوار نور میآید ?????? اللهم عجل لولیک الفرج
«90 نکته برای مطالعه موفق»
1- با وضو بودن و رو به قبله نشستن در هنگام مطالعه
2-برنامه ای منظم برای مطالعه داشته باشید . قبل از چگونه خواندن باید چرا خواندن را بدانید (هدف خود را کاملاً مشخص سازید ) .
3-اگر زمان کمی هم به امتحان باقی مانده است اضطراب ودلهره به خود راه ندهید .
4-مطالب را حفظ نکنید سعی کنید مفهوم آنها را بفهمید .
5-از ماندن ودرنگ کردن بر سر مسائل جزئی بپرهیزید .
6-یاداشت برداری باعث انتظام ذهن وتمرکز حواس می شود .
7- از نشستن به حالت لمیده پرهیز شود که درست نشستن ونفس کشیدن و تایید نور از منبع مات از لزومات یادگیری در هنگام مطالعه است .
8-به استراحت بین زمانها مطالعه توجهی خاص داشته باشید .
9-برای این که مطالعه جزئی فراموش نشود نباید آنها را یک جا یاد بگیریم .
10-قبل از خواندن هر فصل یا هر بخش دقیقاً مشخص کنید که می خواهید چه مدت وچند صفحه بخوانید .
11- خواب به بهبود حافظه بلند مدت کمک می کند ، بنابراین در هنگام امتحان مدت زمان خواب خود را کم نکنید وبه اندازه کافی (8-6) ساعت بخوابید .
12-در هنگام مطالعه از آهسته خوانی بپرهیزید ، زیرا از کودکی چنان شرطی شده این که با سرعت معین بخوانیم وآن را با عنوان سرعت طبیعی برای خودمان پذیرفته ایم و این شرطی شدن را می توانیم بشکنیم وبا سرعت بالا بخوانیم .
13-با مرور از فراموشی مطالب ودوباره خوانی کتاب جلوگیری کنید .
14-شیوه صحیح مطالعه را بیاموزیم .
15-سعی کنید قبل از خواندن با مطالعه اجمالی وسوال گذاری ، اطلاعات اولیه راجع به آن بدست آورید .
16- اساس خواندن فعال ، سؤال کردن است .
17-طول مدت زمان ثبت نام مطالب در حافظه بلند مدت بستگی به خوب فهمیدن مطالب دارد.
18-اگر به موضوعی علاقه مند باشید به خاطرسپاری آن راحت تر خواهد بود .
19-قبل از درس پیش مطالعه در حین تدریس دقت بعد از درس مطالعه ومرور را فراموش نکنید .
20-نکات مهم درسی ونکات را به صورت کلیدی بنویسید .
21-کلمه کلید ، کوتاهترین کلمه ای است که بیشترین معنا را در برمی گیرد .
22-کلمات کلیدی را سازمان ونظم دهید .
23-وقتی می خواهید کتابی را بخوانید آن را به بخش های کوچکتر تقسیم کنید وزمان خواندن هر بخش را مشخص کنید .
24- هوشیارانه مطالب را در حافظه ثبت کنید.
25-تجسم بنای حافظه است .سعی کنید آن چه را که می خوانید در ذهن خود مجسم سازید .
26-سعی کنید بین نکات کلیدی ارتباط برقرا کنید .
27-چیزهای که به یک دیگر بستگی دارد ، مایلند که در حافظه نیز به طور وابسته باقی بمانند وغالباً یادآوری یکی از آنها در موجب به یادآوری بقیه می شود .
28-اگر مایلید موضوعی را به خاطر بسپارید ، باید فکرتان را کنترل کنید .
29-مطالعه فعال شامل خواندن +نوشتن +تکرار است نه خط کشیدن زیر مطالب .
30-خواندن وبازگو کردن مطالب بسیار بهتر از خواندن صرف است .
31-بجای خط خطی کردن کتاب سعی کنید نکات را به صورت کلیدی یادداشت کنید .
32-در هنگام درس خواندن شرایط محیطی لازم را مهیا سازید .
33-از سیستم تقویت حافظه برای یاد گیری بهتر درس استفاده کنید .
34-بعد از گذشت 24ساعت از مطالعه حدود 80/0مطالب فراموش می شود ؛ با مرور صحیح از این فراموشی جلوگیری کنید.
35-مطالب منظم بهتر از مطالب نامنظم در حافظه سپرده می شوند .
36-جواب های زیبا همیشه پی سؤال های زیبا می آید.
37-حدود 90/0مطالب کتاب غیرضروری وتنها 10/آن مفید هستند که باید به صورت کلمات کلیدی نوشته شوند .
38-نیم ساعت مطالعه +5دقیقه استراحت را به خاطر داشته باشید
39-از درس خواندن در وضعیتهای مختلف اجتناب کنید در حد امکان خود را به نشستن به پشت میز مطالعه عادت دهید .
40-به سلامت وتغذیه خود اهمیت خاص دهید .
41-سعی کنید تا حد امکان در یک مکان مطالعه کنید .
42-قبل از شروع مطالعه وبعد از پایان مطالعه ، کمی استراحت کنید .
43-اگر متنی را در زمان مقرر وبه خوبی یاد گرفته اید ، خود را تشویق کنید .
44-با علاقه واشتیاق برای رسیدن به هدف درس بخوانید ، نه از روی اجبار
45-سعی کنید در هنگام شب وقبل از خوابیدن ،آنچه را که در طول روز خوانده اید یک بار دیگر مرور کنید .
46-خود را به مطالعه منظم ومداوم روزانه عادت دهید .
47-موضوعات مشابه را پشت سر هم مطالعه نکنید .
48-بلافاصله بعد از خوردن غذا مطالعه را شروع نکنید .
49-در طول روز ابتدا درس ها ی مورد علاقه را بخوانید وسپس به سراغ درس های دیگر بروید .
50-اتاق مطالعه باید ساکت وآرام باشد.
51-تادرسی را یادنگرفته اید ،به سراغ درس دیگر نروید .
52-سعی کنید کاربرد هر آنچه را که می خوانید پیدا کنید .
53-در هنگام مرور اندیشه وتفکر کنید
54-بیشتر با ذهن مطالعه کنید تا با چشم
55-در نوشتن وسازماندهی نکات مهم ،خلاقیت به خرج دهید وبه زبان خودتان بنویسید .
56-برای درس خواندن این دست وآن دست نکنید ، به محض نشستن پشت میز مطالعه ،شروع به خواندن کنید .
57-گویند هر گاه یک ساعت بامداد واول صبح خود را از دست بدهید ، انگار تمام روز را از دست داده اید
58-با کمک استعداد وتوانایی خود وعزت نفس بالا برای کسب موفقیت تحصیلی درس بخوانید .
59-اراده شما برای کسب موفقیت از هر عامل دیگر در زندگی مؤثر تر است .
60-باروش صحیح خواندن مطالب به سادگی از حافظه شما محو نمی شود .
61-جدی خواندن مطلب وتصمیم به یادگیری وبه خاطر سپردن مطالب کمک بزرگی در یادگیری بهتر است .
62-اصل گیت gata)) 20/0+80/0تفکر وتعمیق را فراموش نکنید .
63-نبوغ نتیجه 99/0فعالیت و1/0استعداد است ،بنابراین با تلاش وفعالیت است که می توانید موفق شوید .
64-سعی کنید یک نفره مطالب را بیاموزید ولی در هنگام یادگیری دو نفر شوید (از هم سؤال کنید)
65-در هنگام مطالعه تمرکزی کامل داشته باشید وعوامل حواس پرتی را برطرف کنید .
66-نکات اصلی وفرعی را در هنگام مطالعه مشخص کنید .
67-تنوع آموزشی بهتر از تراکم آموزشی است .
68-در هنگام مطالعه تمام حواس خود را به کاربگیرید وفعالانه کتاب بخوانید .
69-قصد ونیت ، عامل اساسی برای بخاطر سپاری هر موضوعی است .
70-یک عامل مهم فراموشی ، حفظ کردن آموخته ها به صورت خطی وپشت سر هم است .
71-نکات مهم باید در ارتباط با هم وطبق نظم خاصی بر روی طرح شبکه ای مغز نوشته شوند .
72-سیستم یادگیری اطلاعات به صورت خطی نیست ، بلکه به صورت شبکه ای وزنجیره ای است .
73-نکات کلیدی ، ذهن شما را به فعالیت وا می دارد.
74-وقتی که صرف نوشتن نکات کلیدی وسامان دهی مطالب می کنید ، هدر دادن وقت نیست بلکه زمان مفید یادگیری است .
75-بهترین زمان یاداشت برداری ،بلافاصله بعد از فهمیدن نکته از متن است
76-در هنگام مطالعه فاصله مناسب چشم با کتاب (یعنی حدود40-30سانتیمتر) را رعایت کنید .
77-با دید مثبت به هر درس نگاه کنید تا خواندن ویادگیری آن لذتبخش شود .
78-حس کنجکاوی خود را پرورش دهید وجستجو گرانه مطالب را بخئانید .
79-تنفس عمیق را فراموش نکنید چرا که به کارآیی حافظه کمک می کند .
80-هر چه قدر به حافظه خود در به خاطر سپاری مطالب بیشتر اعتماد کنید،بهتر می توانید به خاطر بسپارید .
81-برای موفقیت از تلفیق مثبت استفاده کنید وبه جنبه های منفی توجه نکنید .
82-تا آن اندازه مطالعه کنید که احساس خستگی نکنید .
83-سازمان دهی مطالب نباید زیاد شلوغ ودرهم وبرهم باشد .
84-باید سیستم ذهنی خود را عوض کنید یک بار مطالب را بخوانید ویاد بگیرید ..خود را شرطی نکنید که حتماً باید 4بار بخوانید تا یادتان بماند .
85-بعضی از افراد یک جمله را چند بار پیش خود تکرار می کنند ،سعی کنید هر جمله را فقط یکبار بخوانید .
86- در تقویت روحیه خود بکوشید زیرا مطالعه تا حدود بسیار زیاد ،فرآیند روانی است .
87-در هنگام مطالعه خصوصاً زمان های نزدیک امتحان خونسرد وآرام باشید ولی بی خیال هم نباشید .
88-سعی کنید مطلبی را که می آموزید با مطالبی که قبلاً یاد گرفته اید ،ارتباط دهید.
89-شب قبل از امتحان فقط نکات کلیدی وسازمان داده شده را مرور کنید واز خواندن مطالب جدید اجتناب ورزید .
90-فراموشی ناشی از خیانت حافظه نیست بلکه به خاطر روش نادرست مطالعه است .
واحد پژوهشی مدرسه علمیه فاطمه الزهراء سلام الله علیها بن
۴ روز دگر تا اربعین
امسال هم
همسفر پسر فاطمه نشدم….
نوکر خوبی نبوده ام....
فهمیدم،
نوکر خوبی نبوده ام که
اربعین جاماندم….