بسم الله الرحمن الرحيم

دروغ

                      درمفاسد دروغ از نگاه معلم بزرگ اخلاق حضرت امام خميني (ره) :[1]

•-     يكي از وصاياي جناب رسول اكرم (صلي الله عليه و اله )، ملازمت با راستي و اجتناب از دروغ است، كه از تقديم ذكر آن معلوم مي شود كه در نظر محترمشان بيشتر از ساير وصايا اهميت داشته . و ما ذكر مفاسد كذب را مقدم مي داريم بر مصالح صدق .

•-     پس بدان كه اين رذيله از اموري است كه عقل و نقل متفق بر قبح و فسادش هستند. وخود آن في نفسه از كبائر و فواحش است، چنانچه اخبار دلالت بر آن دارد . وعلاوه، گاه شود كه بر آن مترتب شود مفاسد ديگري كه قبح و فسادش كمتر از اين موبقه نيست. بلكه گاهي شود كه به واسطه كشف يك دروغ ، انسان به طوري از درجه اعتبار پيش مردم ساقط مي شود كه تا آخر عمر جبرانش را نتوان كرد .

•-          خدا نكند كسي معروف شود به دروغگويي كه هيچ چيز شايد بيشتر از اين به حيثيت انسان لطمه نمي زند.

•-     علاوه بر اينها ، مفاسد ديني و عقوبات اخروي آن نيز بسيار است. و ما به ذكر بعضي از احاديث شريفه در اين باب اكتفا مي نماييم، و چون مطلب از امور واضحه رايجه است از طول كلام اجتناب مي نماييم.

•-     فرمود حضرت باقر العلوم، عليه السلام : خداي تعالي قرار داد براي شر قفلهايي، و كليد هاي آن قفلها را شراب قرار داد ، و دروغگويي از شراب بدتر است .[2] 

•-     اكنون قدري تفكر كن در اين حديث شريف كه از عالم ال محمد، عليهم السلام ، صادر شده است، ودر كتابي كه مرجع تمام علماي امت است مذكور گرديده و تمام علما، رضوان الله عليهم، آنرا قبول فرمودند.

•-           ببين آيا راهي براي عذر باقي مي ماند ؟

•-          آيا اين سهل انگاري از دروغ جز از ضعف ايمان به اخبار اهل بيت عصمت (ع) از چيز ديگر مي شود؟

•-     ما صور غيبيه اعمال را نمي دانيم و ارتباطات معنويه ملك و ملكوت را واقف نيستيم، از اين جهت از اين نحو اخبار تحاشي مي كنيم و امثال اينها را حمل به مبالغه مثلا مي نماييم ، و اين خود طريقه باطلي است كه از جهل و ضعف ايمان  مي باشد.

•-          فرضا اين حديث شريف را به مبالغه حمل كنيم ، آيا اين مبالغه بايد بموقع باشد؟

•-          آيا هر چيزي را مي شود گفت از شراب بدتر است.

•-           يا بايد طوري شر آن عظيم باشد كه با مبالغه توان گفت از شراب بالاتر است؟

•-          ( فرمود حضرت باقر العلوم، عليه السلام ، كه دروغگويي خرابي ايمان است.)[3]

•-          حقيقتا اين طور اخبار دل انسان را مي لرزاند و پشت انسان را مي شكند .

•-     گمان مي كنم كه دروغ از مفاسد اعمالي است كه از بس شايع است قبحش بكلي از بين رفته ! ولي يك وقت تنبه پيدا مي كنيم كه ايمان كه سرمايه حيات عالم آخرت است به واسطه اين موبقه از دست ما رفته و خود ما نفهميديم.

•-     (واز حضرت ثامن الائمه عليهم السلام ، روايت شده كه فرمود: ( از حضرت ختمي مرتبت سوال شد آيا مومن جبان و ترسو مي شود ؟ فرمود: آري. سوال شد : آيا بخيل مي شود؟ فرمود: آري. عرض شد آيا كذاب مي شود ؟ فرمود: نه .)[4]  

•-     ( و از حضرت صدوق الطايفه منقول [5]است كه فرمود از فرمايشات رسول خداست ” دروغ از ربا بالاتر است ” [6]با آنكه تشديد در امر ربا به طوري شده است كه انسان را به حيرت در مي آورد.  

•-     و از اموري كه انسان بايد ملتفت آن باشد اين است كه دروغ به عنوان شوخي و مزاح هم در اخبار از آن تكذيب شده است و تشديد در امر آن گرديده ، و علما فتواي به حرمت آن نيز مي دهند . چنانچه صاحب وسائل ، رحمه الله در عنوان باب كه مطابق اوست ، فرمود : ( باب تحريم الكذب في الصغير و الكبير و الجد و الهزل عدا مااستثني ) [7]

•-     ( و از كافي شريف سند به حضرت باقر عليه السلام ، رساند كه فرمود حضرت علي بن الحسين ، عليهماالسلام ، به فرزندان خود مي فرمود ( بپرهيزيد از دروغ كوچك و بزرگ در تمام سخنهاي خود ، چه جدي باشد يا شوخي ، زيرا كه اگر در امر كوچك دروغ گفت ، جرئت پيدا مي كند بر امر بزرگ .

•-     آيا نمي دانيد كه پيغمبر خدا ، صلي الله عليه و اله ، فرمود كه بنده خدا راستي را پيشه خود مي كند تا آنكه خداوند او را صديق مي نويسد، و دروغسرايي را پيشه خود مي كند تا آنكه خداي تعالي او را كذاب مي نويسد.)[8]

•-     ( و در كافي سند به جناب اصبغ بن نباته رساند كه حضرت اميرالمومنين امام علي ، عليه السلام فرمود: نمي چشد بنده اي مزه ايمان را، مگر آنكه ترك كند دروغ را در شوخي و جدي .)[9]

•-     ( ودر وصاياي رسول اكرم ، صلي الله عليه و آله ، به حضرت اباذر غفاري است :   ( واي بر كسي كه نقل كلامي كند به دروغ تا مردم بخندند به آن. واي بر او ، واي بر او.)[10]

•-     اكنون با اين همه اخبار و تشديدات رسول خدا و ائمه هدي ، عليهم السلام ، خيلي جرائت و شقاوت مي خواهد كه انسان اقدام به اين امر بزرگ و خطيئه مهمه نمايد.[11]

[1] - چهل حديث . حديث بيست و نهم . ص 470 تا 473.

[2] -  اصول كافي ، جلد 2 ص 339 (كتاب ايمان و كفر) (باب كذب) حديث 3، وسائل الشيعه، ج8، ص 572 (كتاب حج) باب 138 ، از( ابواب احكام العشره ) حديث 3.

( روي في الوسائل عن محمد بن يعقوب باسناده عن ابي جعفر ، عليه السلام قال : ان الله عز و جل جعل للشر اقفالا و جعل مفاتيح تلك الاقفال الشراب ، و الكذب شر من الشراب ).

[3] -  اصول كافي ج2 ، ص 339(كتاب ايمان و كفر) (باب الكذب) حديث 4 : ( و باسناده عن ابي جعفر، عليه السلام، قال: الكذب هو خراب الايمان ) .

[4] -  مسند الامام الرضا ج1 ص 276، (باب الذنوب) حديث 77 : (معمر بن خلاد عن ابي الحسن الرضا (ع) قال  قال : سئل رسول الله صلي الله عليه و اله و سلم ، يكون المومن جبانا ؟ قال: نعم. قيل : ويكون بخيلا؟ قال : نعم . و يكون كذابا ؟ قال : لا.).

[5] -  حديث 1 پاورقي 32 .

[6] - وسائل الشيعه ج8، ص 574 ( كتاب الحج ) باب 138 ، از ابواب احكام العشره) ج12.

[7] - وسائل الشيعه ج8، ص 576 (كتاب الحج) باب 140 از ابواب احكام العشره).

[8] -  اصول كافي جلد 2.ص 338. ( كتاب ايمان و كفر ) (باب كذب) حديث 2.( عن ابي جعفر (ع) قال كان علي بن الحسين صلوات الله عليهما يقول لوالده : اتقواالكذب، الصغير منه و الكبير، في كل جد و هزل ، فان الرجل اذا كذب في الصغير ، اجتري علي الكبير . اما علمتم ان رسول الله صلي الله عليه و آله ، قال : ما يزال العبد يصدق حتي يكتبه الله صديقا و ما يزال العبد يكذب حتي يكتبه الله كذبا .)  

[9] - اصول كافي ، ج2، ص 340، (كتاب ايمان و كفر) ( باب كذب) حديث11.(لا يجد عبد طعم الايمان حتي يترك الكذب هزله و جدي.)

[10] -  وسائل الشيعه ، ج2، ص 577 (كتاب الحج) باب 140 ، از ( ابواب احكام العشره) بخشي از حديث 4 .( يا اباذر، ويل للذي يحدث فيكذب ليضحك به القوم . ويل له ويل له )

[11]  -  پايان مطلب اشاره شده در پاورقي 1.

نوشته شده توسط يدالله رحمانی بلداجی