سیمای حوزه

شناختي از شهيد چمران
نویسنده : مهندس مهدی چمران
بِسْمِ ‏الله الرََّّحْمنِ الرََّّحيمِ
…. فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبَّه فَلْيَعْمَلَ عَمَلاً صالِحاَ وَلا يُشْرِك بِعِبادَه رَبِّه اَحَداً (آيه 110- سوره كهف)
پس كسي كه به ملاقات پروردگارش اميد بسته است، عمل صالح انجام مي‏دهد و در عبادت پروردگارش احدي را شريك او نمي‏گيرد.
كساني كه با شهيد دكتر مصطفي چمران آشنايي داشتند مي‏دانند كه او به ملاقات پروردگارش دل‏بسته بود، و به همين علت هميشه در تلاش بود تا با انجام اعمال صالح خود را به جوار قرب او نزديك‏تر سازد؛ و در اين راه جز معبودش احدي را در عبادت و خدمت مورد توجه قرار نمي‏داد.
شهيد دكتر چمران از استعدادهايي كه پروردگارش نزد او به امانت سپرده بود وقوف كامل داشت، و مي‏دانست چگونه آنها را تنها در راه رسيدن به معشوقش شكوفا سازد. در همين راه بود كه از رفاه زندگي مادي، از زن و فرزند، و از مقام و منصب چشم پوشيد و آنچه داشت در طبق اخلاص،‌ تقديم پروردگار خويش كرد.
در دوران تحصيل شاگردي سخت‏كوش بود، و در ميدان اجتماع مردي فداكار. مبارزات سياسي او قبل از مسافرت به امريكا در راه استيفاي حقوق مستضعفان شكل گرفته بود. در امريكا تا آنجا كه شرايط زماني و مكاني اجازه مي‏داد، ‌براي تشكل نيروهاي انقلابي كوشيد، و زماني كه آن ديار را اشباع شده يافت، به مصر و سپس به لبنان مهاجرت كرد تا با فراهم ساختن فعاليت‏هاي چريكي و تربيت اين نيروها در جنگ مستقيم با اشغالگران سرزمين قدس، استطاعت رزمندگان لبناني و ايراني براي مقابله با دشمنان اسلام طبق دستور قرآن مجيد بالا ببرد:
وَاَعِدّوالَهُمْ مَااسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّهٍ وَمِنْ رِباطِ ‏الْخَيْلِ (آيه 60- سوره انفال)
در همين دوران بود كه امام موسي‏صدر توانست با برخورداري از خلوص و فداكاري دانشمند و سرداري چون چمران عارف و مجاهد، حركت شيعيان محروم لبنان را متشكل كند، و به جوانان مستضعف آن ديار هويت بخشيده، به خدايشان متكي سازد. همين تلاش‏هاي خداجويانه در لبنان بود كه شيعيان آن ديار را بصورت متحد محكم انقلاب اسلامي ايران درآورد.
در ايران پس از پيروزي انقلاب، سراپاي وجود خود را در خدمت حكومت جمهوري اسلامي و رهبري آن قرار داد. در اين مختصر شرح خدمات آن شهيد ميسر نيست، ولي آنچه مسلم است با اشرافي كه بر سياست منطقه و بينشي كه از اوضاع جهان داشت همواره مسير انقلاب اسلامي ايران را پيش‏بيني مي‏كرد و چاره‏جويي‏هاي لازم را براي حراست و به ثمر رساندن آن معمول مي‏داشت، بدون آنكه اين اقدامات را به رخ ديگران بكشد. در نتيجه بسياري از نزديكان آن شهيد هنوز هم از وسعت و عمق خدمات او مطلع نيستند. چمران عزيز مرد خدا بود و براي خدا كار مي‏كرد و اين بر عهده تاريخ است كه روشنگر تلاش‏هاي او در انسجام حكومت جمهوري اسلامي ايران، ايجاد سپاه پاسداران و جهادسازندگي، فعال كردن ارتش، حفظ كردستان و دفاع از خطه خوزستان باشد. مسلماً پيوستن داوطلبانه آن شهيد به پاسداران محاصره شده در پاوه يا حمله حماسه‏آفرين او به حلقه محاصره شهر سوسنگرد، همراه با مجروح شدن و از مهلكه بيرون جستن او، از وقايع شورانگيز و عبرت‏بار ايمان به خدا و آمادگي پذيرش فيض شهادت در راه پيروزي حق بر باطل است.
شهيد دكتر مصطفي چمران با همه امكانات مادي كه مي‏توانست در اختيار داشته باشد، زندگي ساده و بي‏تكلف خود را كه از خانواده بي‏بضاعتش به ارث برده بود ادامه مي‏داد. يك زمان مقام معاونت نخست‏وزيري را پشت سرگذاشته و برخلاف تمام سنت‏هاي دولت‏مداري، اسلحه به دست،‌ در دل صخره‏هاي سرد و صعب‏العبور كردستان به مقابله توطئه‏گران از خدا بي‏خبر مي‏شتافت، و زماني ديگر، در آن روزهاي يأس و نااميدي كه ارتش متجاوز صدام به سركردگي امپرياليسم جهاني، مي‏رفت تا سرزمين پهناور خوزستان را از پيكر متشنج ايران جدا سازد، صندلي نرم وكالت مجلس شوراي اسلامي را ترك گفته، همراه معدودي از تربيت‏شدگان مكتب حسيني به قلب صفوف تانك‏ها و سپاهيان وسيع دشمن مي‏زند، تا آرايش نظامي متجاوزين را درهم بشكند و براي نيروهاي دفاعي ازهم پاشيده ايران زمان بخرد، تا لااقل فرصت شركت در يك مصاف نابرابر را بدست آورند و پيروزي نيروي ايمان و شهادت را بار ديگر در كربلاي خوزستان در برابر ديدگان نسل حاضر به نمايش بگذارند.
با تمام اخلاصي كه از سراپاي وجود آن مجاهد بيدار فرومي‏ريخت، با تمام عشقي كه به امام مي‏ورزيد و با تمام دلبستگي كه به انقلاب ايران داشت، دوست و دشمن مانع و مزاحم فعاليت‏هاي تاريخ‏ساز او مي‏شدند. دوستان مي‏ترسيدند وجود حاضر به شهادت او را از دست بدهند و دشمنان مي‏خواستند او را از صحنه فعاليت دور كنند. با آنكه نماينده امام در شورايعالي دفاع بود و مي‏توانست از نفوذ معنوي رهبر در رفع مشكلات خود و عمليات جنگ‏هاي نامنظم در مقابله با صداميان كافر استفاده كند، هيچ‏گاه خاطر امام را با ذكر مشكلات آزرده نمي‏ساخت. در ملاقا‏ت‏هاي خود با رهبر هميشه مي‏خواست با بيان موفقيت‏هاي سپاه اسلام امام را شاد كند.
چمران پرشور، هيچ‏گاه مجال آن نيافت كه تمامي توان و استعدادهاي خود را كه سخت مورد احتياج انقلاب اسلامي بود به خدمت درآورد و هيچ‏گاه نتوانست برنامه‏ هاي دراز مدت خود را جامه ‏عمل بپوشاند. بدين جهت هميشه ناراحت بود. رنج مي‏كشيد و زيركوهي از درد بسر مي‏برد و مصائبي كه گاه دوستان و زماني دشمنان بر او تحميل مي‏كردند، ‌همه را تحمل مي‏كرد. از اين رو در جمع اجتماع غريب بود. غربت شكننده‏اي كه مغز استخوان آدمي را مي‏سوزاند و زبان مرد توانايي را چون علي عليه‏السلام به شكايت وامي‏دارد.
چمران دردمند، همچون يك شيعه راستين،‌ سراپا شيفته امام زمان(عج) بود و مشكلات اجتماعي را با آرزوي ظهور حضرت مهدي و ديدار او تحمل مي‏نمود.
چمران متعهد، عالمي بود كه توان علمي خود را در راه كمك به مستضعفان به كار مي‏گرفت، بدون آنكه ادعايي داشته باشد. به همين جهت تربيت يتيمان لبنان را، جايگزين تدريس و تحقيقات پيشرفته در مؤسسات با اسم و رسم امريكا نمود. شهيد مصطفي، عارفي بود كه روح بلند پروازش لبريز از ايمان و توكل بود. ايمان و توكلي كه قلب شيفتگان او را قوت و آرامش مي‏بخشيد.
دكتر مصطفي كمتر حرف مي‏زد، ولي همان سكوت و نگاه عميقش بهترين آموزنده بود. با آنكه مي‏توانست معلم خوبي باشد، ولي ترجيح مي‏داد به عنوان يك مربي ‌مكتب تربيتي خود را درست اداره كند. مكتب يتيمان شيعه در لبنان، و كانون گرم ستاد عمليات جنگ‏هاي نامنظم در خوزستان، نمونه‏هايي از اين تربيت را پيش چشم ما قرار مي‏دهند. تا جايي كه تربيت‏شدگان اين مكتب، به تأسي از مربي خود به راحتي شربت شهادت مي‏نوشند. تربيت‏شدگاني نه تنها از ايران، بلكه از شيعيان لبنان، كه همه تعلقات خود را در آن سرزمين جنگ‏زده رها مي‏كنند و به عشق پيروزي انقلاب اسلامي ايران همراه برادران ايراني خود، در كربلاي خوزستان شهيد مقابله با مطالع شيطاني استكبار جهاني مي‏شوند.
باتوجه به اخلاص و ايماني كه در چمران پرهيزگار موج مي‏زد، همه خداپرستان و مردان و زنان آزاده، او را از خود مي‏دانستند و به او عشق مي‏ورزيدند. همين عشق صادقانه بود كه انبوه كم‏نظيري از مردم تهران و شهرستان‏هاي ايران و حتي لبنان در روز تشيع جنازه آن شهيد به خيابان‏ها روانه ساخت تا احساسات پاك خود را بدرقه مسافرت ملكوتي آن سردار پرافتخار اسلام كنند و البته تعجب نبود كه انبوه جمعيت، حتي سه‏بار پس از تلاش براي به خاك سپردن او در بهشت‏زهراي شهيدان، با هجوم به محل دفن او مانع از دست دادن پيكر پاكش مي‏شدند. دنباله اين جاذبه هنوز نيز ادامه دارد،‌ تا آنجا كه هر كسي كه با چمران متواضع مراوده‏اي داشته است، دوست دارد آن را به رشته تحرير درآورد و ديگران را در لذت و مسرت آشنايي با آن شهيد شريك سازد.
خدايا! روح پاك مصطفاي شهيد را غرق در رحمت خود كن، و به ما توفيق ده تا مكتب تربيتي او را كه كانوني گرم و فعال نگاه داريم، همانطور كه او در حيات خود نمونه‏اي زنده از ميزان حق و باطل عصر خويش را فرا روي ما قرار داد.
برگرفته از کتاب بینش و نیایش