شرح دعایی روز سیزدهم رمضان
در دعاي روز سیزدهم ماه رمضان مي‌خوانيم: «اللَّهُمَّ طَهِّرْنِي فِيهِ مِنَ الدَّنَسِ وَالْأَقْذَارِ وَ صَبِّرْنِي فِيهِ عَلَى كَائِنَاتِ الْأَقْدَارِ وَوَفِّقْنِي فِيهِ لِلتُّقَى وَصُحْبَةِ الْأَبْرَارِ بِعَوْنِكَ يا قُرَّةَ عَينِ الْمَسَاكِين» «اى خدا در اين روز مرا از پليدى و كثافات پاك ساز و بر حوادث خير و شر قضا و قدرت صبر و تحمل عطا كن و بر تقوى و پرهيزكارى و مصاحبت نيكوكاران موفق دار به يارى خود اى مايه شادى و اطمينان خاطر مسكينان.» * «دعا» براي رسيدن به كمال است مرحوم آيت‌الله احمد مجتهدي تهراني در ابتداي شرح دعاي روز سيزدهم ماه مبارك رمضان، ضمن توصيه به خواند دعاي «مجير» در روزهاي 13، 14 و 15 ماه مبارك، در خصوص مضامين بلند عرفاني و آميزه‌‌هاي عميق ادعيه اسلامي مي‌گويد: دعا تنها براي دستيابي به ثواب نيست، بلكه اصل دعا خواندن براي رسيدن به كمال است. * غذاهاي حلال در استجابت دعا تأثيرگذار است اين مجتهد فقيد در شرح «اللَّهُمَّ طَهِّرْنِي فِيهِ مِنَ الدَّنَسِ وَالْأَقْذَارِ» مي‌گويد: در اين دعا از خدا مي‌خواهيم ما را از كثافات پاك كند. منظور از «كثافات»، چرك گناه و معصيت است. انسان اگر اهل معصيت باشد، بوي بدي به خود مي‌گيرد و اگر مؤمن باشد، خوش‌بو خواهد بود. «اويس قرن» هنگامي كه به ملاقات پيامبر (ص) آمده بود، فضاي خانه رسول‌الله (ص) را معطر كرده بود و فرداي آن روز كه پيامبر (ص) به خانه خويش باز گشت، فرمود: «إِنِّي لَأَجِدُ نَفَسَ الرَّحْمَنِ مِنْ جَانِبِ الْيمَن»، يعني پيامبر (ص) رايحه خوش اويس را استشمام كرده بود. وي در ادامه با تأكيد بر برطرف كردن بوي تعفن روح مي‌افزايد: در حال حاضر زمانه به گونه‌اي است كه طهارت واقعي نداريم و همه چيز شبهه‌ناك است. در طول سال انواع غذاهاي حرام و شبهه‌ناك را خورده‌ايم و «ماه رمضان» فرصتي براي شست‌وشوي باطني است. تناول غذاهاي حلال در استجابت دعاتأثيرگذار است. * قرائت قرآن در هنگام سحر، زنگار دل را از بين مي‌برد اين عارف برجسته با اشاره به عبارت «الدَّنَسِ وَالْأَقْذَارِ» كه «كثافات و پليدي گناه» است، ادامه مي‌دهد: گناه آدمي را كثيف مي‌كند و دل را زنگار مي‌گيرد. براي اينكه زنگار قلب را از بين ببريم بايد سحرها قرآن بخوانيم. در روايت آمده است كه قلب انسان زنگ مي‌زند، همان‌طوري كه آهن زنگ مي‌زند، پس قلبتان را با استغفار و قرائت قرآن جلا بدهيد. همچنين كمك كردن و دستگيري از يتيمان هم زنگار دل را از بين مي‌برد. * در برابر قضا و قدر الهي صبور باشيم آيت‌الله مجتهدي تهراني در شرح عبارت «وَصَبِّرْنِي فِيهِ عَلَى كَائِنَاتِ الْأَقْدَارِ» مي‌گويد: در اين بخش از دعا از خدا مي‌خواهيم كه ما را در برابر قضا و قدر خويش راضي كند. بنابراين از خدا درخواست مي‌كنيم كه خدايا مرا بر تقدير خودت صابر قرار بده! مراد از «كَائِنَاتِ الْأَقْدَارِ»، قضا و قدر حتمي الهي است. هر كس در لوح محفوظ قضا و قدري دارد كه نمي‌داند صلاح او در آن امر است. اين استاد اخلاق ضمن اشاره به بيتي با مضمون «دل بي‌غم در اين عالم نباشد / اگر باشد بني‌آدم نباشد» گفت: در اين دنيا هر شخصي به ميزان خود داراي غم و مشكل است. استادم (مرحوم شيخ علي‌اكبر برهان) مي‌گفت: اگر يك روز گفتي كه من غصه‌اي ندارم، بدان كه اجلت نزديك است! سيد بن طاوس به فرزندش مي‌گويد: پسرم خانه كه مي‌سازي، بگذار گوشه‌اي از آن خرابه باشد تا بدون غصه و دغدغه نماني. * فلسفه روزه «تقوا» است اين مجتهد فقيد در شرح «وَوَفِّقْنِي فِيهِ لِلتُّقَى» مي‌گويد: در اين بخش از دعا از خدا مي‌خواهيم كه ما را موفق به تقوي كند. تقوا به معني اين هست كه اگر كسي از اعمال ما با خبر شود، طوري زندگي كرده باشيم كه ناراحت نشويم. ماه مبارك رمضان فرصتي براي تمرين تقوا است. اين مجتهد فقيد در شرح عبارت «وَصُحْبَةِ الْأَبْرَارِ» گفت: در اين بخش از دعا از خدا مي‌خواهيم كه خدايا ما را با خوبان و ابرار همنشين كند. بايد به اين نكته توجه داشت كه با چه كسي همنشين مي‌شويم چانچه در شعري داريم: «با بدان كم نشين كه صحبت بد / گر چه پاكي تو را پليد كند». حتي طلاب در زمان قديم توجه مي‌كردند با طلبه‌اي كه اهل نماز شب نيست، هم‌حجره نشوند. مرحوم آيت‌الله مجتهدي تهراني به فراز پاياني دعاي روز سيزدهم ماه مبارك رمضان يعني «بعَوْنِكَ يا قُرَّةَ عَينِ الْمَسَاكِين» اشاره مي‌كند و مي‌گويد: خدايا به كمك و ياري خودت اين چهار دعاي من را مستجاب كن، اي كسي كه روشني چشم فقرا هستي.
