سیمای حوزه

حقيقت ناشناخته

اي پسر تو بي نشاني از علي
عين ولام و يا بداني از علي
عطار نيشابوري

علي (ع) شخصيتي جامع اضداد است که بزرگان دانش، به بعدي از ابعاد شخصيت او پرداخته اند. پرواز انديشه هر چند که بلند باشد، نمي تواند نهايت او را دريابد و زبان وقلم در وصف او ناتوان است. او اقيانوسي است که نمي توان آن را با پيمانه پيمود. او متصل به وحي الهي است. از اين رو، راه شناخت و درک علي (ع) از زبان پيامبر و اهل بيت (ع) ممکن است. سيره آن حضرت، الگوي مؤمنان است و تمسک به آن به زندگي حرکت و معنا مي دهد. بررسي مقاطع مختلف زندگي امام علي (ع) يا برش کوتاهي از زندگي آن رادمرد تاريخ اسلام، افزون بر حيرت افزايي، قلب انسان را نسبت به حقيقت به کرنش وا مي دارد. ما امروز بيش از هميشه محتاج شناخت و پيروي عملي از مرام و سيره علي (ع) هستيم. شهادت اميرمؤمنان (ع)، ضربه سهمگيني به ستون هدايت وارد کرد و شيعيان را براي هميشه عزادار کرد، ولي تنها راه پيمودن سعادت و صراط مستقيم را به بشريت نماياند و نشان داد راه رسيدن به سعادت فرد و جامعه، از عمل به سنت و سيره رسول خدا (ص) و اهل بيت (ع) و اصول خدشه ناپذير اسلامي مي گذرد.

علي، انسان کامل و متعالي

امام علي بن ابي طالب(ع)، وصي و جانشين بلافصل رسول خدا (ص) دومين شخصيت عالم اسلام و نخستين پيشواي شيعيان است. از جمله کنيه هاي مشهور او اسدالله و ابوتراب است که پيامبر به او داده بود و نيز حيدر کنيه اي بود که مادرش فاطمه بنت اسد او را بدان ناميده بود. (1) مطالعه و بررسي شخصيت امام علي( ع) و بررسي سيره و کلام او هر انسان عاقل و پاک نهادي را به حيرت وا مي دارد. او داراي صفات حسنه و الگوي سخاوت و انفاق، زهد و قناعت، شجاعت، فروتني و تواضع، عدالت و امانتداري، گذشت و شفقت، عبادت و عمل صالح، علم و قضاوت و مکارم اخلاق است. علي (ع) دريايي است که براي غوص در آن و شناخت عظمت روحي او به ذره اي مبالغه و غلو نياز نيست، بلکه بهترين راه شناخت علي (ع) و عظمت جايگاه او، علاوه بر کلام و سيره نبوي درباره او مطالعه و درک رفتار و گفتار خود آن حضرت است.
در فضل و عظمت او در بين نوع انسان، دانشمندان سخنان بسيار گفته و نوشته اند. چنانکه ابن سينا از حکماي بنام اسلامي، گفتاري نغز درباره امام علي (ع) مي گويد. ابن سينا در رساله معراجيه بياني را که رسول اکرم (ص) به اميرالمؤمنين (ع) درباره عقل و فراگيري علم عقلي فرموده است، نقل و از علي (ع) چنين ياد مي کند که رسول اکرم (ص) به علي (ع) که در بين ياران پيامبر، همانند عقل در بين حواس بود، چنين فرمود: «اي علي زماني که مردم با انواع نيکي ها به سوي خدا نزديک مي شوند، تو با عقل به سوي او تقرب پيدا مي کني و بر آن سبقت مي جويي. نکته مهم در اين تعبير اين است که علي (ع) در بين ديگر صحابه، مانند عقل در بين حواس دانسته شده و بنابراين تعبير حواس به عقل نيازمندند و عقل رهبر آنهاست.»(2)

صفحات: 1· 2